Milli Mücadele Döneminde Basın ve Yayın

MİLLİ MÜCADELE DÖNEMİNDE BASIN YAYIN

Anadolu’da Ulusal Kurtuluş Savaşı’nın başlaması Milli Mücadele basınını doğurmuştur. Kurtuluş Savaşı’nın, ulusun katkısı olmaksızın gerçekleşemeyeceğini bilen Mustafa Kemal, eyleminin her safhasında basından yararlanmaya çalışmış, katkı ve direktifleriyle gazeteler çıkarmıştır.

İrade-i Milliye: Sivas Kongresinde çıkarılmasına karar verilen bu gazete 14 Eylül 1919’da Sivas’ta Heyet-i Temsiliye’nin görüş ve düşüncelerini halka iletmek amacıyla çıkarılmıştır. Milli Mücadele’nin doğrudan doğruya sözcülüğünü yapan ilk gazetedir.

Hâkimiyet-i Milliye: Ulusal Kurtuluş Savaşı’nın kurucusu olan Hâkimiyet-i Milliye Gazetesi, 10 Ocak 1920’de Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti Temsiliyesi tarafından çıkarılmıştır. TBMM Hükümeti’nin de yarı resmi organı olan bu gazete Cumhuriyet’ten sonra Ulus Gazetesi adını almıştır.

Öğüt Gazetesi: 1917 yılında Afyonkarahisar’da çıkarılmaya başlanan bu gazete Yunanlıların İzmir’i İşgali üzerine Konya’ya taşınmış, orada da İtalyan baskısı sonucunda Ankara yayın yapmaya başlamıştır.

Açıksöz Gazetesi: 15 Haziran 1919’da Kastamonu’da çıkarılmaya başlanan bu gazeteKuzeybatı Anadolu’nun en etkin yayın organı olmuştur.

Albayrak Gazetesi: 1913 Mart’ında Erzurum’da çıkarılan bu gazete İttihat ve Terakki Partisi’nin bir yayın organı durumundaydı.

İzmir’e Doğru: Balıkesir

Yeni Adana: Adana

İstikbal: Trabzon

Emel: Amasya

Ahali: Edirne

Not:   Küçük Mecmua ve Sebilürreşad gibi dergilerde milli mücadeleyi desteklemişlerdir.

İstanbul Basınında Milli Mücadele

Milli Mücadele Yanlısı Olanlar; Tasvir-i Efkâr, Vakit, İkdam, İleri, Yeni Gün

Milli Mücadeleye Karşı Olanlar; Alemdar Gazetesi, Peyamı Sabah Gazetesi, Türkçe İstanbul Gazetesi, Aydede Dergisi, Ümit Dergisi

Anadolu Ajansı’nın Kurulması:

Ulusal hareketin halka ve dünyaya iletilmesi amacıyla Halide Edip ( Adıvar ) ve Yunus Nadi (Abalıoğlu)’nin teklifi üzerine 6 Nisan 1920’de kurulmuştur.

Matbuat ve İstihbarat Müdüriyeti Umumiyesi’nin Kurulması: 

Propaganda için 7 Haziran 1920’de Matbuat ve İstihbarat Müdüriyeti Umumiyesi kurulmuş, Anadolu Ajansı buna bağlanmıştır. Böylece dış dünyaya ve tüm ulusa kurtuluş mücadelesi anlatılmıştır.

Ceride-i Resmiye (Resmi Gazete): 

Takvim-i Vekayi 4 Kasım 1922’ye kadar kesintili olarak devam etti. 
Anadolu’da devletin yaptığı işlerin gösterilmesi için 7 Şubat 1921’deCeride-i Resmiye   ( ilk resmi gazete - TBMM’nin yayın organı ) yayınlanmıştır.
10 Eylül 1923’de Resmi Ceride adını almıştır. 
Cumhuriyetin ilanından sonra 44. sayıdan itibaren “ Türkiye Cumhuriyeti Resmi Gazetesidir” kaydıyla çıkmıştır.

Not: Mustafa Kemal, Mondros Ateşkes Anlaşması’ndan sonra İstanbul’a gelerek düşüncelerini yaymak için Fethi Bey'le birlikte  Minber adında bir gazete çıkarmıştır.